Thiếu Magiê cận lâm sàng

Vitamin D và Magiê (Mg) là một chủ đề được nghiên cứu nhiều nhất trong y học với những tác động to lớn đối với sức khỏe và bệnh tật của con người. Đa số người lớn thiếu cả vitamin D và magiê nhưng vẫn tiếp tục không được các chuyên gia chăm sóc sức khỏe công nhận.

Magiê  thấp được  biết đến trong giới nghiên cứu nhưmột bệnh dịch thầm lặng của thời đại chúng ta.

Triệu chứng của magiê thấp ở  nhiều người  không phải là duy nhất cho sự thiếu hụt magiê, gây ra khó khăn để chẩn đoán với độ chính xác 100%. Do đó khá thường xuyên, mức magiê thấp hoàn toàn không được công nhận ... và không được  điều trị.

Tuy nhiên, Lượng magiê thấp măn tính  cực kỳ phổ biến và liên kết với một số tình trạng bệnh.

Magiê cần thiết cho việc kích hoạt và thực hiện chức năng của > 1.000 hệ thống enzym trong cơ thể. Nó xúc tác hầu hết các phản ứng hóa học trong cơ thể. Nó tổng hợp protein; ổn định RNA và DNA; truyền tín hiệu thần kinh; làm giăn cơ - trong khi canxi làm co cơ. Sáu trong số 8 bước để tạo ra năng Lượng (ATP) trong chu trình Krebs của ty thể đòi hỏi magiê nhưng nó thường bị loại bỏ …(1)

Thiếu magiê cận lâm sàng: Nguyên nhân chính gây ra bệnh tim mạch và khủng hoảng sức khỏe cộng đồng” (2)

Y học công nhận thiếu magiê là một trong những dấu hiệu của bệnh tiểu đường

"Tại sao tất cả bệnh nhân đau nửa đầu nên được  điều trị bằng magiê."

Còi xương, loăng xương, sỏi thận, Lăo hóa, Rối loạn tâm- thần kinh …đều liên quan đến ma giê (1)

Một vài sự kiện lịch sử về nghiên cứu ma giê

Magie lần đầu tiên được  phát hiện bên ngoài thành phố Magnesia của Hy Lạp.

Năm 1808, Humphrey Davy lần đầu tiên cô lập một số kim loại kiềm thổ, đặt tên chúng theo các oxit của chúng là oxit magiê: magie. Và thuật ngữ ma giê được  sủ dụng từ đó.

Magiê đă được  sử dụng làm thuốc chữa bệnh ngay từ thời cổ đại, dưới dạng thuốc nhuận tràng và muối Epsom.

Vào những năm 1600, nước từ suối Epsom nổi tiếng được  phát hiện ở Anh được  sử dụng nhý một phương thuốcchữa bệnh phổ biến.

Năm 1695, magie sulfat dưới dạng muối được  Nehemia Grew phân lập từ nước suối Epsom.

Marie de Medici, thuộc một gia đình quyền lực và nổi tiếng của Ý, đă mô tả các đặc tính chữa bệnh của nước suối Epsom

 Richard Willstatter đoạt giải Nobel năm 1915 vì đă mô tả bản chất cấu trúc của chất diệp lục trong thực vật, lýu ý magiê là nguyên tố trung tâm.

Magiê được  sử dụng thường xuyên trong điều trị sản giật cấp tính khi mang thai và nhồi máu cơ tim cấp tính.

Cấu tạo Ma giê

Hình 1: Cấu tạo nguyên tố ma giê

Magiê có số hiệu nguyên tử 12 với 12 proton và 12 nơtron bên trong lớp vỏ của nó, được  bao quanh bởi 12 electron quay trong ba lớp vỏ, với hai electron hóa trị. Nguyên tử Lượng của magie là 24,3050.

Trong bảng tuần hoàn, ma giê là một kim loại kiềm thổ.

Ma giê trong cơ thể người:

 Một cơ thể người lớn chứa khoảng 25 g magiê, với 50% đến 60% có trong xương, và phần còn lại trong các mô mềm. Ít hơn 1% tổng magiê  trong huyết thanh, các mức này được giữ dưới sự kiểm soát chặt chẽ. Nồng độ magiê huyết thanh bình thường nằm trong khoảng 0,75 đến 0,95 millimoles (mmol) /L. 

 Hạ magie  máu được  định nghĩa là mức magiê huyết thanh nhỏ hơn 0,75 mmol / L . Cân bằng ma giê  chủ yếu được  kiểm soát bởi thận, thường đào thải khoảng 120 mg magiê vào nước tiểu mỗi ngày. Bài tiết nước tiểu được  giảm khi tình trạng magiê thấp.(hình 1).

 Trong cơ thể người, cân bằng ma giê được các Hormone kiểm soát, vấn đề quan trọng là, các vitamin và ma giê khi chuyển hóa, hấp thu và thực hiện chức năng của nó luôn đi cùng với nhau, nếu thiếu hoặc thừa bất kỳ một chất nào đều ảnh hưởng đến các chất còn lại.(bảng 1).

Bảng 1: Vai trò của các Hormone trong cân bằng ma giê

Thiếu ma giê hiện nay trên thế giới và ở Việt Nam là vấn đề hết sức cần quan tâm.

Vấn đề này nghiêm trọng đến mức nào? Lượng magiê ăn vào trung bình ở Mỹ đă giảm xuống dưới một nửa so với một thế kỷ trước:

Vào năm 1900: 500 mg mỗi ngày

Hôm nay: 175-225 mg mỗi ngày (4) –(Hình 2, hình 3)

Lượng ma giê tiêu thụ thực sự ở Mỹ, Châu Âu, châu Á ít hơn RDA và ít hơn nhiều so với nhu cầu để duy trì trạng thái cân bằng.(5)

Hình 2: Lượng ma giê ăn vào ở Mỹ

Hình 3: Lượng ma giê theo nhu cầu khuyến nghị giảm hơn 50% ở Mỹ

Hình 4: Hấp thu và thải trừ ma giê trong cơ thể

Vai trò và chức năng của ma giê trong cơ thể.

Thành phần của hơn1.000 enzyme chuyển hóa năng Lượng, đạm, mỡ, đường. Liên quan tới 80% chức năng trao đổi chất.

Thiếu Mg dẫn đến rối loạn chuyển hóa năng Lượng, protid dẫn đến trẻ chậm lớn, chiều cao thấp, cơ xương nhỏ.

Cùng với Ca, Na, K ma giê tham gia vào hoạt động thần kinh, cơ; thiếu Mg dẫn đến rối loạn cân bằng Na, Ka, Ca, rối loạn hoạt động cơ tim, thần kinh.

Tạo miễn dịch, chống lại vi khuẩn gây bệnh, chống lại stress

Bệnh đái tháo đường: tăng hoạt động insulin, điều hòa huyết áp

Mg tạo hợp chất diệp lục, màu xanh của lá cây.

 Nếu không có magiê, chúng ta không thể sản xuất năng Lượng, cơ bắp của chúng ta sẽ ở trạng thái co lại vĩnh viễn, và chúng ta không thể điều chỉnh mức cholesterol được  sản xuất và giải phóng vào máu.(1.2.3.5)

Ma giê điều chỉnh sự cân bằng điện giải, cân bằng nội môi của cơ thể

Trong mỗi tế bào, phải duy trì sự cân bằng hợp lý về hàm Lượng khoáng chất. Vai trò của magie trong sự cân bằng lành mạnh của các khoáng chất quan trọng nhý canxi, natri và kali ảnh hưởng đến việc dẫn truyền các xung thần kinh, co cơ và nhịp tim ( Bảng 2).

Bảng 2: Cân bằng các vi khoáng bên trong và bên ngoài tế bào

Đặc biệt, tỷ lệ can xi và ma giê bên trong và bên ngoài tế bào rất quan trọng với chức năng bình thường của hầu hết các cơ quan trong cơ thể. Chẳng hạn, nếu can xi nhiều hơn trong tế bào sẽ dẫn đến co mạch, tăng huyết áp, về lâu dài dẫn đến vôi hóa mô mềm, vôi hóa dộng mạch… (Bảng 3).

Bảng 3: Cân bằng can xi và ma giê

Tại sao nhân loại càng ngày càng bị thiếu ma giê?

• Có rất nhiều nguyên nhân, chủ yếu do thức ăn , nước uống của chúng ta có hàm Lượng ma giê thấp.
• Sử dụng phân hoá học - thiếu magiê
• Tinh chế lúa mì / gạo - loại bỏ 80%
• Tinh chế đường
• Rau sống - có thể bị mất 50%
• Vấn đề hấp thụ ruột
• Magiê được  loại bỏ hầu hết  khỏi nước sinh hoạt và nước đóng chai
• bổ sung Canxi – giảm Magnesium có thể xảy ra (antagonist-chất đối kháng)
• Việc sử dụng thuốc diệt cỏ và thuốc trừ sâu
•  Xói mòn đất.
• Mýa axit
• Chế biến thực phẩm làm giảm Magie.
• Fluoride trong nước và kem đánh.
• Tăng stress
• Thuốc kháng acid.
• Các bệnh đường tiêu hóa.
• Một số loại thực phẩm có thể ngăn sự hấp thu Magnesium.Chất béo băo hòa.
• Ma túy - một số thuốc loại trừ magiê. 
• Hạ kali máu (nồng độ kali thấp)
• Kích thước cơ thể: Béo phì

Thiếu ma giê ở Việt Nam

Tại Việt Nam, đă có những nghiên cứu về thiếu ma gie nhýng chýa phải là con số thống kê của quốc gia. Tuy nhiên, trên lâm sàng, các bênh nhân thiếu ma giê, hoặc có các triệu chứng của thiếu ma giê đến khám tại Viên Dinh dưỡng tương đối nhiều. Một nghiên cứu về ma giê ở trẻ em dưới 5 tuổi và trẻ em tiểu học cho thấy hơn 50% các cháu bị thiếu ma giê (hình 5).Đây thực sự là vấn đề đáng báo động. Khi thiếu ma giê, các cháu sẽ có những biểu hiện nhý tăng động thiếu chú ý, và đặc biệt là chậm tăng trýởng và phát triển.

Hình 5: Thiếu ma giê ở Việt nam

Hình 6. Thiếu ma giê ảnh hưởng tới tất cả các bộ phận trong cơ thể

 Do ma giê có rất nhiều vai trò và chức năng trong cơ thể nên các triệu chứng lâm sàng của thiếu ma gie cũng rất đa dạng. Rất nhiều bệnh liên quan tới thiếu ma giê mạn tính.

Chắc chắn một số bệnh sau đây liên quan đến thiếu ma giê măn tính

Phiền muộn

Hội chứng mệt mỏi măn tính

ADHD (Attention-deficit/hyperactivity disorder-thiếu chú ý- tăng động) )

Bệnh động kinh

Bệnh Parkinson

Khó ngủ

Đau nửa đầu

Nhức đầu chùm

Loăng xương

Hội chứng tiền kinh nguyệt

Đau ngực (đau thắt ngực)

Loạn nhịp tim

Bệnh động mạch vành và xơ vữa động mạch

Tăng huyết áp

Bệnh tiểu đường loại II

Hen phế quản

Ngoài ra, những bệnh nhân có những vấn đề sức khỏe đặc biệt thường có các triệu chứng thiếu ma giê:

RL tiêu hoá, lọc máu, dùng thuốc lợi tiểu, bệnh cường giáp, RL tuyến cận giáp, viêm tuỵ, đái tháo đường, nghiện rượu.

Thuốc kháng sinh (Gentamicin, Amphotericin), chống ung thư (Cisplatin) gây tăng thải Mg

Mg thấp thường kèm theo hạ Ca và K máu

Mg æ → Cao HA, Rối loạn nhip tim, đột quỵ, suy tim

Mg æ gặp ở 25-75% bệnh nhân tiểu đường, ăn qua đường truyền

Người  mắc bệnh đường tiêu hóa :Tiêu chảy măn tính và kém hấp thu chất béo , bệnh celiac. Cắt đoạn ruột non…

Những người  mắc bệnh tiểu đường loại 2: Sự mất magiê là thứ phát do nồng độ glucose trong thận cao hơn làm tăng Lượng nước tiểu

Những người  nghiện rýợu :Thiếu magiê thường gặp ở những người  nghiện rýợu măn tính

Người  cao tuổi: Người  lớn tuổi có Lượng magiê hấp thụ vào thấp hơn so với người  trẻ tuổi và sự bài tiết magiê ở thận tăng lên theo tuổi. Người  lớn tuổi cũng có nhiều khả năng mắc các bệnh măn tính hoặc dùng thuốc làm thay đổi tình trạng magiê, điều này có thể làm tăng nguy cơ suy giảm magiê

Người  mắc bệnh tim mạch, cao huyết áp: sử dụng các loại thuốc làm tăng đào thải ma giê

xét nghiệm máu

MG huyết thanh

Mg BT:   0.75-1.25 mol/L(1.5-1.25mEq/L)

Mg thấp:  <0.62mmol/L & <0.75 mmol/L.

Mg cao: >1.25mmol/L(2.5mEq/L)

Đánh giá tình trạng ma giê rất khó vì hầu hết Mg nằm trong tế bào hoặc trong xương.

Gần đây, các nhà khoa học đă nghiên cứu được một công cụ mới để phát hiện tình trạng thiếu ma giê trong cơ thể người mà không cần phải lấy mẫu xét nghiệm. Đó là: Bảng câu hỏi về sự thiếu hụt magiê: Một Công cụ mới sàng lọc sự thiếu hụt magiê không xâm lấn
Được phát triển bằng cách sử dụng dữ liệu thực tế thế giới từ bốn Nghiên cứu quan sát(6)

Thừa Mg → tiêu chảy. Thận người  khỏe có thể bài tiết Lượng thừa Mg ra ngoài, ít bị ngộ độc.

Mg máu cao: do suy thận, uống thuốc Mg liêÌu cao

Mg không độc với cơ thể (Is Magnesium Toxic? No!)

ứng dụng điều trị:
thuốc tẩy rửa ngộ độc, ngộ độc thuốc ngủ, ăn phải chất độc
Dùng làm thuốc nhuận tràng

Trong báo cáo đăng trên tạp chí của Trường Đại học dinh dưỡng Mỹ, Tiến sĩ DE Liebscher xem xét những khó khăn trong chẩn đoán thiếu hụt magiê qua các triệu chứng và thử nghiệm .Dựa trên kinh nghiệm lâm sàng các tác giả đề nghị:

Thực hiện thử nghiệm magiê  có các triệu chứng liên quan đến thiếu hụt magiê.

Bắt đầu điều trị magnesium và bổ sung magnesium càng sớm càng tốt, tối thiểu là khoảng thời gian một tháng hoặc cho đến khi nồng độ được  cải thiện rơ rệt.

Những khuyến nghị này cho rằng việc bổ sung magiê là an toàn và được  khuyến khích, đặc biệt là cho khoảng 75% dân số có mức Mg dưới mức được  khuyến nghị hàng ngày.

Bệnh trầm cảm, bệnh tinh thần, chấn thương thần kinh, đau đầu, lo lắng mất ngủ, cáu giận vô cớ, mệt mỏi sau đẻ,

Nghiện rýợu, chè cà phê, cocain, trường hợp quá nhạy cảm với calci, giảm trí nhớ ngắn hạn

Liều thường dùng      400mg/ngày, chia 2 lần: 200mg/ sáng, 200mg/tối.

Người  bệnh đái tháo đường, thần kinh, đang uống calci, bị nhiễm trùng, hội chứng chuyển hóa, có thể dùng liều cao hơn:

600mg/ngày: 300mg/ sáng, 300mg/ tối.

Khi thiếu Ca đi kèmà bổ sung Mg trước , tỷ lệ Ca/Mg gần 2 là phù hợp (có nhiều tranh căi)

Uống vào bữa ăn hoặc trước khi đi ngủ .

Có hiệu quả tốt trong vòng 7 ngày

Bệnh lý thần kinh tim, suy tim do thiếu K và Mg:

à phối hợp cả Kali và Mg điều trị bệnh

Bổ sung K, Mg điều trị ngộ độc thuốc Digital, biến chứng của thuốc lợi tiểu.

Tăng nhu cầu Mg:

•       

Qúa nhiều Ca

Nhiều chất đạm

Vitamin D

Uống nhiều rýợu bia

Nhiều Stress tâm lý, thể chất

Phụ nữ cho con bú

Magiê và canxi hoạt động cùng nhau nhýng chúng cũng đối kháng với nhau. Canxi cạnh tranh trực tiếp hoặc gián tiếp với magiê để hấp thụ và vận chuyển ở ruột, nếu ruột có nhiều magiê hơn canxi thì magiê sẽ được  hấp thụ nhýng nếu có Lượng canxi cao hơn nhiều thì magiê sẽ không được  hấp thụ. 

Lượng canxi và magiê hấp thụ phụ thuộc vào tỷ lệ canxi và magiê trong chế độ ăn. ( Hai nghiên cứu trong khoảng thời gian 4 năm với gần 75.000 phụ nữ và hơn 61.000 nam giới ở độ tuổi từ 40 đến 74 )

Nguồn:Zheng W, Chow WH, Yang G, et al. Tạp chí Dịch tễ học Hoa Kỳ . 2005; 162 (11): 1123-31.
Abrams SA, Grusak MA, Stuff J, O'Brien KO. Là J Clin Nutr. 1997; 66: 1172–7.
Bristow SM, Gamble GD, Stewart A, et al. Br J Nutr. 2014 ngày 28 tháng 11; 112 (10): 1611-20.

Tỷ lệ ma giê trên can xi hấp thu tốt nhất các nhà khoa học dinh dưỡng chýa thống nhất.Trước đây là ½. Gần đây, một số nhà khoa học cho rằng tỷ lệ này nên là 1/1.

Finland, tỷ lệ Ca/Mg= 4/1(nhiều Ca quá)à tăng tỷ lệ chết do tim mạch

Mỹ: phía đông (ăn nhiều Mg) ít bị bệnh tim mạch hơn người  phía tây (ít Mg),

Nhật:  tỷ lệ tim mạch æ à Ca/Mg ăn vào thấp.

Trung quốc, huyết caoÓà ăn Ómuối (Na), ít Mg.

Ăn nhiều rau quả (nhiều Mg), àít loãng xương & tim mạch.

Cách sử dụng Ma gie

Mg từ thức ăn: cơ thể dễ hấp thu:

Mg glycinate, Mg aspartate, Mg taurate.

Mg gắn với acid hữa cơ, từ thuốc, hấp thu ít hơn:

Mg oxide, chloride, citrate.

Mg sulfate, Mg carbonate.

Đặc bệt, hiện nay, trên lâm sàng, người ta đă sử dụng một chế phẩm ma giê đặc biệt, hấp thu gần 100% mà không gây tác dụng nhuận tràng: In on ma giê

Các nhà khoa học hàng đầu về ma giê trên thế giới đă nói về ma giê như sau:

Tiến sĩ Carolyn Dean: “đạt được  magiê đầy đủ thông qua các loại thực phẩm là khó khăn,  Tôi tin rằng để có đủ magiê ngày hôm nay, bạn cần phải bổ sung.  mối liên kết còn thiếu đối với tổng sức khỏe".

 Mildred Seelig :“người  giám hộ thầm lặng của trái tim và động mạch” và “cần thiết cho cuộc sống”

Trong thý gửi Quốc hội, George Eby đă viết: “Nếu những lỗi này được  sửa chữa, tôi tin rằng hàng triệu mạng sống và hàng trăm tỷ đô la chi phí chăm sóc sức khỏe tim mạch sẽ được  tiết kiệm”

KẾT LUẬN

Thiếu magiê cận lâm sàng là một vấn đề phổ biến và chýa được  công nhận trên toàn thế giới. Điều quan trọng là, thiếu magiê cận lâm sàng không biểu hiện các triệu chứng rơ ràng trên lâm sàng và do đó không dễ dàng nhận ra bởi bác sĩ lâm sàng. Mặc dù thực tế thiếu magiê cận lâm sàng có thể dẫn đến tăng huyết áp, rối loạn nhịp tim, vôi hóa động mạch, xơ vữa động mạch, suy tim và tăng nguy cơ huyết khối. Điều này cho thấy rằng thiếu magiê cận lâm sàng là nguyên nhân chính, chýa được  công nhận của bệnh tim mạch. Một nỗ lực y tế công cộng lớn hơn là cần thiết để thông báo cho cả bệnh nhân và bác sĩ lâm sàng về tỷ lệ lýu hành, tác hại và chẩn đoán thiếu magiê cận lâm sàng (2)

Magie là gì? Một bộ điều chỉnh quan trọng của sức khỏe cơ bản. Magiê đă được phát hiện lại như một chìa khóa bị bỏ qua đối với sức khỏe tổng thể, nhiều nhà nghiên cứu y tế khuyến nghị tăng RDA — một số đề xuất số lượng cao gấp đôi so với khuyến nghị hiện tại. Với vai trò của ma giê trong việc điều chỉnh hàng nghìn phản ứng sinh hóa xảy ra liên tục, đủ magiê là điều cần thiết để đạt được sự cân bằng tinh tế cần thiết cho chức năng của cơ thể. Bảo vệ sự cân bằng mong manh này nên được coi là một mục tiêu cơ bản để đạt được sức khỏe và phúc lợi tối ưu. (2)

Nguồn:

CAROLYN DEAN,MD.ND, THE MAGNESIUM MIRACLE

Thiếu magiê cận lâm sàng: nguyên nhân chính của bệnh tim mạch và khủng hoảng sức khỏe cộng đồng-James J DiNicolantonio 1 , James H O'Keefe 1 và William Wilson 2
1.Khoa Tim mạch Dự phòng , Viện Tim Trung Mỹ Saint Luke , Thành phố Kansas , Missouri , Hoa Kỳ
2.Bệnh viện Y học , Bệnh viện Lahey & Trung tâm Y tế , Burlington , Massachusetts , Hoa Kỳ

PRESENT KNOWLEDGE IN NUTRITION

KHẢO SÁT KIỂM TRA SƯC KHỎE VÀ DINH DƯỠNG QUỐC GIA (NHANES) NĂM 2013-2016) 

THIẾU MA GIÊ-NHU CẦU VỀ MA GIÊ KHÔNG ĐƯỢC ĐÁP ỨNG Ở HẦU HẾT MỌI NGƯỜI-MILDRE S. SEELIG, THẠC SĨ Y TẾ CÔNG CỘNG, THẠC SĨ ĐẠI HỌC DINH DƯỠNG HOA KỲ, GIÁO SƯ DINH DƯỠNG ĐẠI HỌC BẮC CAROLINA

Magnesium Deficiency Questionnaire: A New Non-Invasive Magnesium Deficiency Screening Tool Developed Using Real-World Data from Four Observational Studies
Svetlana Orlova 1, Galina Dikke 2, Gisele Pickering 3, Sofya Konchits 4, Kirill Starostin 4,* and Alina Bevz 4